Wypatrzyć oszusta, czyli jak rozpoznać pseudodezynfekcję w przestrzeni publicznej

Kon­se­kwent­na reali­za­cja stra­te­gii DDM, czy­li Dystans-Dezyn­fek­cja-Masecz­ka przy­czy­ni­ła się do znacz­ne­go ogra­ni­cze­nia trans­mi­sji wiru­sa SARS-CoV‑2. W efek­cie pod koniec mar­ca znie­sio­no więk­szość obostrzeń w naszym kra­ju. To nie ozna­cza, że COVID-19 i inne cho­ro­by zakaź­ne znik­nę­ły, dla­te­go dalej war­to pamię­tać o sto­so­wa­niu higie­ny na naj­wyż­szym pozio­mie. Uwa­ga jed­nak na pseu­do­de­zyn­fek­cję! Pły­ny nie­wia­do­me­go pocho­dze­nia, umiesz­cza­ne w apli­ka­to­rach po pro­fe­sjo­nal­nych pro­duk­tach bio­bój­czych, pre­pa­ra­ty o zapa­chu nie­rek­ty­fi­ko­wa­ne­go alko­ho­lu i sil­nie draż­nią­ce skó­rę, udo­stęp­nia­ne bez ety­kie­ty są powszech­ne w prze­strze­ni publicz­nej, np. w skle­pach, restau­ra­cjach, a nawet szko­łach. Wska­za­ne zja­wi­ska są nie tyl­ko nie­bez­piecz­ne z medycz­ne­go punk­tu widze­nia, ale rów­nież nie­zgod­ne z pra­wem. Czy może­my się jakoś uchro­nić przed fał­szy­wą dezynfekcją?

Nie­mal każ­dy kie­row­ca sły­szał o „chrzczo­nej ben­zy­nie”, o ile nie doświad­czył jej na wła­snym samo­cho­dzie. Ma niż­szą jakość niż pro­dukt peł­no­war­to­ścio­wy, z powo­du doda­nia do niej np. ben­ze­nu albo odbar­wio­ne­go ole­ju opa­ło­we­go, któ­re wpły­wa­ją na pogor­sze­nie skła­du i wła­ści­wo­ści pali­wa¹. „Chrzczo­na ben­zy­na” szko­dzi sil­ni­ko­wi i może dopro­wa­dzić do koniecz­no­ści wymia­ny całe­go ukła­du pali­wo­we­go, co sta­no­wi koszt nawet kil­ku tysię­cy zło­tych². UOKiK rok­rocz­nie pro­wa­dzi kon­tro­lę skła­du paliw sprze­da­wa­nych na sta­cjach w całej Pol­sce i publi­ku­je raport z zazna­cze­niem punk­tów, w któ­rych ben­zy­na nie speł­nia norm jako­ścio­wych. Sprze­da­wa­nie jej jest karal­ne, gro­zi nawet wię­zie­niem. A prze­cież taka ben­zy­na szko­dzi tyl­ko sil­ni­ko­wi…, a nie nam.

Pseu­do­de­zyn­fek­cja = popa­rze­nia, zatru­cia, a nawet ślepota

Nie wszy­scy zda­je­my sobie spra­wę z tego, że z ana­lo­gicz­ną, jed­nak znacz­nie poważ­niej­szą sytu­acją mamy do czy­nie­nia w przy­pad­ku środ­ków do dezyn­fek­cji udo­stęp­nia­nych w miej­scach publicz­nych. Pły­ny nie­wia­do­me­go pocho­dze­nia, niskiej jako­ści, prze­le­wa­ne do apli­ka­to­rów po pro­fe­sjo­nal­nych pro­duk­tach bio­bój­czych spo­ty­ka­my wszę­dzie, co bywa brze­mien­ne w skutkach.

„Żele do dezyn­fek­cji rąk zawie­ra­ją tok­sycz­ny skład­nik. Śle­po­ta to jeden ze skut­ków ubocz­nych”³, „Mały Miko­łaj ma popa­rzo­ną twarz, a chciał tyl­ko zde­zyn­fe­ko­wać ręce w przed­szko­lu”⁴, „Efekt ubocz­ny epi­de­mii: wzrost zatruć środ­ka­mi dezyn­fe­ku­ją­cy­mi”⁵, „Koro­na­wi­rus: tok­sycz­ne pły­ny do dezyn­fek­cji rąk. Lista się wydłu­ża”⁶ – to tyl­ko nie­któ­re z nagłów­ków arty­ku­łów doty­czą­cych nie­bez­pie­czeństw zwią­za­nych ze sto­so­wa­niem pseu­do­de­zyn­fek­cji. Ska­la pro­ble­mu oka­zu­je się być wca­le nie­ma­ła, o czym świad­czą rów­nież wyni­ki bada­nia prze­pro­wa­dzo­ne­go przez MEDISEPT, naj­więk­sze­go pol­skie­go pro­du­cen­ta środ­ków do dezyn­fek­cji w stan­dar­dzie medycz­nym. Na 20 prze­ana­li­zo­wa­nych dezyn­fek­tan­tów dostęp­nych na pol­skim ryn­ku jedy­nie w ośmiu przy­pad­kach do ska­że­nia alko­ho­lu ety­lo­we­go uży­to naj­bez­piecz­niej­sze­go izo­pro­pa­no­lu. W pozo­sta­łych posił­ko­wa­no się tań­szy­mi zamien­ni­ka­mi, a nawet mety­lo­ety­lo­ke­to­nem powszech­nie sto­so­wa­nym jako… roz­pusz­czal­nik m.in. w bran­ży motoryzacyjnej.

Nie lepiej spra­wy się mają ze stę­że­niem alko­ho­lu, któ­re w pre­pa­ra­tach do dezyn­fek­cji powin­no wyno­sić od 60 do 75%. Na 20 prze­ba­da­nych pro­duk­tów jedy­nie pro­du­cen­ci czter­na­stu prze­strze­ga­ją obo­wią­zu­ją­cych norm.

Z kolei Ame­ry­kań­ska Agen­cja ds. Żyw­no­ści i Leków (FDA) ostrze­ga przed wykry­tym w aż 69 prze­ba­da­nych przez nią pro­duk­tach alko­ho­lem mety­lo­wym, nie­wy­szcze­gól­nio­nym w skła­dzie⁷. Meta­nol, sto­so­wa­ny jako roz­pusz­czal­nik w m.in. far­bach i lakie­rach, a tak­że jako skład­nik pali­wa sil­ni­ko­we­go⁸, jest sub­stan­cją sil­nie tru­ją­cą. Nawet sam kon­takt tej sub­stan­cji ze skó­rą może skut­ko­wać uszko­dze­niem ukła­du ner­wo­we­go, śle­po­tą, a nawet śmier­cią⁹. Dla­te­go tak istot­ne jest, żeby zwra­cać uwa­gę na jakość sto­so­wa­nych pre­pa­ra­tów do dezynfekcji. 

Nie kupuj kota w worku!

Środ­ki do dezyn­fek­cji zali­cza się do gru­py pro­duk­tów bio­bój­czych (nie kosme­tycz­nych), któ­rych pro­duk­cja i dys­try­bu­cja musi speł­niać, podob­nie jak leki i inne wyro­by medycz­ne, rygo­ry­stycz­ne wyma­ga­nia okre­ślo­ne prze­pi­sa­mi. Insty­tu­cją kon­tro­l­ną jest Urząd Reje­stra­cji Pro­duk­tów Lecz­ni­czych, Wyro­bów Medycz­nych i Pro­duk­tów Bio­bój­czych. Co to ozna­cza w prak­ty­ce? Środ­ki do dezyn­fek­cji, na obrót któ­rych wyda­no pozwo­le­nie, mogą być udo­stęp­nia­ne i sto­so­wa­ne na ryn­ku tyl­ko wte­dy, gdy posia­da­ją ory­gi­nal­ne szczel­ne opa­ko­wa­nie, a na ety­kie­cie m.in. nazwę pro­duk­tu, któ­ry rze­czy­wi­ście znaj­du­je się w środ­ku. To jed­nak nie wszyst­ko – war­to pamię­tać o innych zło­tych zasa­dach, któ­re pomo­gą nam wypa­trzeć oszusta:

• Na ety­kie­cie szu­kaj sta­łe­go nume­ru pozwo­le­nia URPLW­MiPB na obrót.
• Wybie­raj pre­pa­ra­ty o sze­ro­kim spek­trum dzia­ła­nia, a nie tyl­ko wirusobójcze.
• Uni­kaj pre­pa­ra­tów opi­sy­wa­nych jako anty­bak­te­ryj­ne i nie­po­sia­da­ją­cych badań i atestów.
• Na ety­kie­cie szu­kaj wzmian­ki „Prze­ba­da­ny dermatologicznie”.
• W przy­pad­ku środ­ka do dezyn­fek­cji powierzch­ni sprawdź na ety­kie­cie, czy wyka­zu­je on tole­ran­cję na mate­ria­ły wrażliwe.
• Zwróć uwa­gę na zapach. Pre­pa­rat wyso­kiej jako­ści nie powi­nien wydzie­lać moc­ne­go, „bim­bro­we­go” zapachu.
• Upew­nij się, ile sekund nale­ży sku­tecz­nie dezyn­fe­ko­wać dło­nie i ile ml pro­duk­tu nale­ży użyć – tego typu infor­ma­cje powin­ny się zna­leźć na opa­ko­wa­niu preparatu.
• W przy­pad­ku wąt­pli­wo­ści zapy­taj pro­du­cen­ta, czy ma doku­men­ta­cję świad­czą­cą o zgod­no­ści pro­ce­su pro­duk­cji z obo­wią­zu­ją­cy­mi normami.

TAK dla praw­dzi­wej dezynfekcji!

W odróż­nie­niu do pseu­do­de­zyn­fek­cji dezyn­fek­cja wyso­kiej jako­ści jest nie tyl­ko bez­piecz­na, ale i potrzeb­na! Prze­ko­nu­je o tym naj­now­sza kam­pa­nia spo­łecz­no-edu­ka­cyj­na „Dezyn­fek­cja tak, ale nie byle jak”. Jej celem jest zwró­ce­nie uwa­gi orga­nów admi­ni­stra­cji publicz­nej i insty­tu­cji kon­tro­l­nych na pro­blem fał­szy­wych środ­ków bio­bój­czych, a tak­że popu­la­ry­za­cja sto­so­wa­nia praw­dzi­wej dezyn­fek­cji na co dzień. Dzia­ła­nia obej­mu­ją kam­pa­nię infor­ma­cyj­ną w mediach, szko­le­nia onli­ne skie­ro­wa­ne do pra­cow­ni­ków ochro­ny zdro­wia, któ­rzy sta­ją się w ten spo­sób natu­ral­ny­mi amba­sa­do­ra­mi kam­pa­nii, czy komu­ni­ka­cję w mediach społecznościowych.

Każ­dy z nas ma pra­wo wie­dzieć, któ­re ze środ­ków na ryn­ku są sku­tecz­ne i bez­piecz­ne dla zdro­wia, a któ­rych nale­ży uni­kać. „Dezyn­fek­cja nie byle jaka” to dezyn­fek­cja świa­do­ma, bez szko­dy dla kon­su­men­ta. Wcho­dzi­cie w to?

*Patro­nem kam­pa­nii jest Naczel­na Izba Pie­lę­gnia­rek i Położ­nych, a jed­nym z part­ne­rów MEDISEPT.

Wię­cej infor­ma­cji na temat pro­fi­lak­ty­ki zaka­żeń znaj­dziesz na stro­nie www.medisept.pl